बहुजननामा ऑनलाइन टीम – दक्षिण आफ्रिकेच्या झुलू जातीच्या लोकांची ‘उमेमुलो’ नावाची एक अनोखी परंपरा आहे. कित्येक दशकांपासून चालू असलेल्या या परंपरेनुसार, जर 21 व्या वर्षांपर्यंत स्त्रिया व्हर्जिन राहिल्या, तर ती विशेष प्रकारे साजरी केली जाते(Unique custom). संपूर्ण कुटुंब हा उत्सव साजरा करते. त्या मुलीच्या सन्मानार्थ प्राण्याचा बळी दिला जातो आणि तिला बरीच रक्कम आणि भेटवस्तूदेखील मिळतात.
थेबेला नावाची एक महिला झुलू संस्कृतीशी संबंधित आहे. व्हाइस इंडियासाठी लिहिलेल्या आपल्या लेखात तिने याबद्दल बोलले आहे. तिने सांगितले की, एक महिला म्हणून आपल्याला ही परंपरा पाळावी लागते. आपण असे न केल्यास असे गृहीत धरले जाते, की आपण व्हर्जिन नाही आणि आपण एखाद्या व्यक्तीशी शारीरिक संबंध बनविला आहे.
ती म्हणाली की, झुलू संस्कृतीत लग्नापूर्वी होणारे लैंगिक संबंध अपवित्र मानले जातात. जरी माझा यावर विश्वास नसेल तरी लैंगिकतेमुळे स्त्री कमी लेखली जाऊ शकते. स्त्रिया आणि पुरुष दोघांनाही या गोष्टी समान असल्या पाहिजेत. मला आश्चर्य वाटते की, आपल्या समाजात पुरुषांसाठी असे कोणतेही मानक नाही.
थेबेला म्हणाली की, घरात मी मोठी मुलगी असल्याने मला ही परंपरा पाळावी लागली. मी 21 वर्षे होण्याच्या सहा महिन्यांपूर्वी माझ्या कुटुंबीयांनी त्याची तयारी सुरू केली. माझ्या आईने मला विचारले की मला कोणत्या रंगाची सजावट हवी आहे. याशिवाय मी खरोखर व्हर्जिन आहे की नाही हे मला विचारून खात्री करण्याची तिला इच्छा होती.
ती म्हणाली की, माझा कधीही प्रियकर नव्हता, म्हणून मी व्हर्जिन होते. माझ्या उत्तरावर माझी आई समाधानी नव्हती म्हणून तिने मला एका समारंभात घेऊन जायचे ठरविले. या सोहळ्यातही अनेक मुलगी उमेमुलो परंपरेतून जात होत्या. इथं गेल्यावर आईने एका बाईला सांगून मी व्हर्जिन असल्याची खात्री करून घेतली.
ठेबेला म्हणाली की, काही महिन्यांनंतर माझी पाळी आली. समारंभात सुमारे 200 पाहुणे दाखल झाले होते. पारंपरिक पोशाखात, मला विवस्त्र व्हायचे होते आणि गायीचे चरबीयुक्त टिशू अंगावर घालावे लागणार होते. वडिलांचा असा विश्वास आहे की, जर समारंभात हा टिशू फुटला तर याचा अर्थ असा आहे की, मुलगी व्हर्जिन असल्याचे खोटे सांगत आहे. मी भाग्यवान आहे की, माझ्या बाबतीत असे काही घडले नाही.
या सेलिब्रेशनच्या वेळी मला माझ्या आई-वडिलांकडून भेटवस्तू म्हणून गाडीदेखील मिळाली. त्याच वेळी, बळी दिलेल्या गायीची किंमत सुमारे 75 हजार होती. याव्यतिरिक्त बर्‍याच पाहुण्यांनी मला रोख बक्षिसेही दिली जी सुमारे 50 हजार होती. माझ्या संपूर्ण कुटुंबीयांनी या संपूर्ण सेलिब्रेशनमध्ये सुमारे 5 लाख रुपये खर्च केले होते.
हा सोहळा सुंदर होता. येथे आलेले पाहुणे बर्‍यापैकी खूष झाले आणि बर्‍याच लोकांना तिथे उपस्थित असलेल्या व्हर्जिन मुलीबरोबर फोटो काढायचे होते. हा सोहळा पूर्ण झाल्यानंतर मला वाटले की, माझ्या खांद्यावरचे ओझे कमी झाले आहे. सर्व काही व्यवस्थित झाले म्हणून मला आनंद झाला.
तथापि, मला हेदेखील सांगायचे आहे की माझ्या संस्कृतीमध्ये केवळ स्त्रियांवर इतका दबाव का आणला जातो. कोणत्याही पुरुषासाठी अशी परंपरा नाही. लग्नाआधीच स्त्रियांनी व्हर्जिन राहिले पाहिजे, तर तीच गोष्ट पुरुषांनाही का लागू नाही?
थेबेला पुढे म्हणाली की, सत्य हे आहे की हजारो मुली अशा परंपरेत भाग घेतात आणि त्यात फ्रीडम ऑफ चॉईसचा समावेश असल्यास हा कार्यक्रमदेखील खूप चांगला आहे. जर मी व्हर्जिन नसते तर माझ्या घरात कशा प्रकारचे वातावरण असते, याचा मी विचारही करू शकत नाही.
