नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – उत्तर प्रदेशमधील सोनभद्र जिल्ह्यात सोन्याचा साठा सापडल्यामुळे संपूर्ण देशात उत्साहाचे वातावरण निर्माण झाले आहे. अहवालात असे सांगितले गेले आहे की सोनभद्रच्या मातीखाली तीन हजार टनांहून अधिक साठा दबलेला आहे. इतकेच नव्हे तर सोनभद्राच्या खाली गाडले गेलेल्या सोन्याच्या खडकाविषयी तुम्ही ऐकाल तर थक्क होऊन जाल. सोनभद्रच्या हर्डी गाव भागातील दोन टेकड्यांमध्ये सोन, धातू आणि युरेनियम या धातूंचा मोठा साठा असल्याचे प्रशासनाच्या अहवालात निश्चित झाले आहे. त्याच वेळी सोनभद्र अंतर्गत गाडलेल्या सोन्याचा खडक एक किलोमीटरपेक्षा जास्त लांब आणि 18 मीटर खोल आहे. हे सोन्याचे खडक 15.15 मीटर असल्याचे सांगितले जात आहे.
सोनभद्र अंतर्गत गाडलेले सोने दोन गाड्यांच्या समतुल्य असल्याचे म्हणले जात आहे. सोनभद्रकडून सोन्याच्या उपलब्धतेमुळे भारताजवळील सोन्याचे साठे अनेक पटीने वाढतील, असा विश्वासही दर्शविला जात आहे. त्याचबरोबर सोन्याचा साठा मिळाल्यामुळे हा जगात दुसर्या क्रमांकावर येणार आहे. सध्या सोन्याच्या साठ्यात अमेरिका पहिल्या क्रमांकावर आहे. अमेरिकेत 8,133.5 टन सोन्याचे साठा आहे. त्याच बरोबर, जर्मनीबरोबर 3,366 टन आणि तिसर्या क्रमांकावर असलेल्या आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीद्वारे 2,814 टन सोने आहे. त्यानंतर इटली, फ्रान्स आणि रशियाचा क्रमांक लागतो. सोनभद्रमध्ये सोन्याचा शोध लागल्यापासून भारत संपूर्ण जगाच्या नजरेत आला आहे. सोनभद्रच्या टेकड्यांमध्ये सोन्याचा शोध घेणारे डॉक्टर मिश्रा यांनी माध्यमांना सांगितले की, जमिनीखालून जवळच सोन्याचा साठा आहे ज्याला दोन भागात विभागले आहे.
असे म्हटले जाते की, भारतात ब्रिटीशांच्या राजवटीतही हे सोने शोधण्याचा प्रयत्न केला गेला होता परंतु त्यात त्यांना यश मिळू शकले नाही. हा खजिना शोधण्यासाठी भारताला 40 वर्षे लागली. मिळालेल्या माहितीनुसार बर्याच लोकांचे म्हणणे आहे की, इंग्रजांच्या काळातही टेकड्यांमध्ये सोन्याचा शोध लागल्यामुळे त्या टेकडीचे नाव ‘सोन पहाडी’ असे ठेवले गेले. जंगलात राहणारे आदिवासी म्हणणे आहे की, ते इंग्रजांच्या काळापासून याला ‘सोन पहाडी’ म्हणून ओळखतात. आदिवासींचे म्हणणे आहे की या टेकड्यांखाली इतके सोने दबलेले असेल याची आम्हाला कल्पना नव्हती. बर्याच वर्षांनंतर 2005 मध्ये सोन्याची खाणी शोधण्याचा पहिला प्रयत्न झाला. त्यावेळीसुद्धा, प्रारंभिक तपासणीत धातूच्या संभाव्यतेचा अंदाज वर्तविला गेला होता, परंतु त्या धातूचा प्रकार व प्रमाण याचा अंदाज आला नाही.
सोनभद्र यांच्या हर्दीने जमिनीखाली सोने असल्याची पुष्टी केल्यानंतर सरकारने सोन्यावर कसरत सुरू केली आहे. ई-निविदाद्वारे ब्लॉक्सचा लिलाव करण्यासाठी सरकारने सात सदस्यांची एक टीम तयार केली असून त्या भागाचे टॅगिंगचे कार्य केले जाईल. भारतीय भूगर्भीय सर्वेक्षण (जीएसआय), जिल्हा प्रशासन आणि खनिज विभाग सोनभद्रच्या भागाची तपासणी करत आहेत. यासह, विद्युत, चुंबकीय आणि स्पेक्ट्रोमीटर उपकरणांचा वापर करून तपास केला जात आहे. रिपोर्टनुसार, हार्डी प्रदेशात 646.15 किलो सोन्याचे साठा निश्चित झाला आहे. तर सोन हिलमध्ये 2943.25 टन सोन्याचा पुष्टी साठा आहे. सोन्याशिवाय युरेनियम व इतर धातूंचा साठादेखील केला जात आहे.