फ्रॅक्चर्ड घोटा म्हणजे काय ?
आपला घोटा हा 3 हाडांनी बनलेला असतो. टीबिया (शिनबोन), फिब्युला (काल्फ बोन) आणि टॅलस (टीबिया, फिब्युला आणि टाचेचं हाड). फ्रॅक्चर झालेल्या घोट्यात घोट्यामधील कोणतंही हाड मोडलेलं असू शकतं. तीव्र फ्रॅक्चरमध्ये घोट्याचं हाड विस्थापित होतं त्यात त्वरीत वैद्यकीय उपचाराची गरज आहे.
काय आहेत याची लक्षणं ?
– असह्य वेदना ज्या प्रभावित भागाकडून गुडघ्यापर्यंत वाढू शकतात.
– स्थानिकीकृत किंवा संपूर्ण पाय एडिमा (सूज)
– खपल्या सारख्या फोडांची निर्मिती
– चालण्यास असक्षम
– त्वचेतून हाडं बाहेर दिसणं
– कोमलता येऊ शकते ज्यामुळं व्यक्ती प्रभावित पायावर स्वत:चे वजन सहन करण्यास सक्षम नसतो. फ्रक्चर्ड एंकल हे एका विशिष्ठ प्रकारचे मुरगळ्या सारखंच असतं असा समज केल्यानं गोंधळ निर्माण होतो.
काय आहेत याची कारणं ?
– खाली पडणं
– पाय मुरगळणं
– खेळ खेळताना कायमस्वरूपी नुकसान
– ज्या रुग्णांच्या रक्तात साखरेचं उच्च प्रमाण असतं त्यांच्या लक्षात येत नाही की त्यांच्या संवेदना पेशींना हानी पोहोचल्यानं त्यांच्या शरीरात दुखापत झालेली असते ज्यामुळं हाडं आणि आसपासच्या संरचनेला आणखी नुकसान होऊ शकतं. धूम्रपान आणि हाय बॉडी मास इंडेक्स गुणोत्तर बऱ्याचदा घोट्याच्या फ्रॅक्चरसोबत जोडलं जातं.
काय आहेत यावरील उपचार ?
1) सर्जिकल पद्धत – हाडाचं विस्थापन किंवा त्वचेतून बाहेर आलेलं हाड
2) नॉन सर्जिकल पद्धती
– बर्फाचा वापर आणि प्रभावित पाय उंचावर ठेवणं यामुळं सूज कमी होते.
– हाडांचं विस्थापन नसल्यास स्प्लिंटचा वापर प्रभावित झालेल्या घोट्याला मदत करू शकतो.
– संपूर्ण विश्रांती घेणं
– पायावर वजन ठेवणं टाळा
– फूट इम्मोबिलायजर किंवा प्लास्टरचा वापर करून कोणत्याही पुढील हालचाली रोखल्या जाऊ शकतात.
– वेदना आणि सूज नियंत्रित करण्यासाठी काही एनाल्जेसिक आणि नॉन स्टेरॉईडल अँटी इंफ्लेमेटरी ड्रग्स वापरली जाऊ शकतात. त्वरीत पुनर्प्राप्तीसाठी औषधोपचारानं शारीरिक उपचार घेतले जाऊ शकतात.
– फ्रॅक्चर्ड घोटा ही दीर्घकालीन स्थिती नाही त्यामुळं प्रभावित पायाची योग्य देखभाल करून आणि व्यवस्थापनाद्वारे ते बरं केलं जाऊ शकतं.
टीप – वरील लेख हा माहिती म्हणून देण्यात आलेला आहे. यातून आम्ही कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळं काहीही करण्याआधी एकदा डॉक्टरांचा किंवा तज्ज्ञांचा सल्ला नक्की घ्या. कारण काही गोष्टी काहींना सूट होतात तर काहींना सूट होत नाहीत. तसेच काही लोकांना काही पदार्थांची अॅलर्जीही असते. त्यामुळं तुम्हाला अॅलर्जी असणारे पदार्थ वापरणं टाळावं.