वॉशिंग्टन : वृत्तसंस्था – जागतिक आरोग्य संघटनेने उघडपणे चर्चा केली नसली तरी असे मानले जात आहे की, कोरोना व्हायरसचा वॅक्सीनचा एक डोस मनुष्यासाठी पुरेसा ठरणार नाही. ट्रायलमध्ये सर्वात पुढे असणार्या मॉडरेना, एस्ट्राजेनेका, नोवावॅक्स आणि सनोफीने स्पष्ट म्हटले आहे की, त्यांना ट्रायलमध्ये एकपेक्षा जास्त डोसचा वापर करावा लागला आहे. यामुळे तयार वॅक्सीनच्या सुद्धा सिंगल शॉटमध्ये काम होणे अवघड असल्याचे दिसत आहे.
सीएनएनच्या रिपोर्टनुसार अमेरिकन सरकारने देशातील मोठ्या 6 फार्मा कंपन्यांना वॅक्सीन प्रॉडक्शन आणि मॅन्युफॅक्चरिंगची जबबादारी सोपवली आहे. परंतु डबल डोसच्या प्रकरणात हे सुद्धा पुरेसे ठरणार नसल्याचे दिसत आहे. मॉडरेना, पीफायजर सध्या कोरोना वॅक्सीनची फेज-3 क्लीनिकल ट्रायल करत आहेत. या ट्रायलमध्ये सहभागी झालेल्या 30000 वॉलंटियर्सना वॅक्सीनचे दोन डोस द्यावे लागले आहेत. मॉडरेनानुसार त्यांना 28 दिवसानंतर दुसरा डोस देण्याची गरज भासली तर पीफायजरने 21 दिवसानंतर वॅक्सीनचा दुसरा शॉट दिला.
तिकडे एस्ट्रा जेनेकाने सुद्धा याच महिन्यात फेज-3 ट्रायल सुरू केली आहे आणि 28 दिवसांच्या अंतराने या ट्रायलमध्ये सुद्धा दुसरा डोस दिला गेला. याच्या फेज-1 आणि फेज-2 ट्रायलमध्ये सुद्धा 2 डोस देण्यात आले होते. नोवावॅक्स आणि जॉन्सन अँड जॉन्सनने सुद्धा सांगितले की, फेज-3 ट्रायलमध्ये काही रूग्णांचे काम एका डोसमध्ये झाले तर काहींना वॅक्सीनचा दुसरा शॉट द्यावा लागला. सनोफीनेच्या ट्रायलची माहिती मिळू शकलेली नाही. परंतु, त्यांनी म्हटले आहे की, वॅक्सीनच्या दोन शॉट्सची गरज पडू शकते. कंपनीने म्हटले की, चिकनपॉक्स, हेपेटायटस-अ साठी सुद्धा दोन शॉट्सची गरज पडत आहे.
दबावात फार्मा कंपन्या
रिपोर्टनुसार अमेरिकन औषध कंपन्या खुप दबावाखाली आहेत आणि त्यांना लवकरात लवकर 660 मिलियन वॅक्सीन डोसचे उत्पादन आणि वितरण करायचे आहे. लोकांना वॅक्सीनच्या दुसर्या शॉटसाठी तयार करणे सुद्धा मोठे काम आहे. याशिवाय भारत आणि अन्य मोठ्या लोकसंख्येच्या देशांबाबत बोलायचे तर तेथे स्थिती आणखी धोकादायक होणार आहे.
वॅक्सीनच्या उपलब्धतेनंतर सुद्धा 28 किंवा 21 दिवसांच्या कालावधीत दोन मोठे वॅक्सीनेशन प्रोग्राम चालवावे लागतील. इतकी मोठी सप्लाय चेन, प्रॉडक्शन, डिस्ट्रीब्यूशन सरकारसाठी खुप मोठे काम ठरणार आहे. वांडरबिल्ट युनिव्हर्सिटीच्या प्रोफेसर कॅली मूर यांच्यानुसार हा जगातील आतापर्यंतचा सर्वात अवघड वॅक्सीनेशन प्रोग्राम ठरणार आहे. इतक्या मोठ्या प्रमाणावर जगात असे झालेले नाही. अमेरिकेने 2009 मध्ये फ्लूसाठी 161 मिलियन लोकांना वॅक्सीन दिली होती, ज्यासाठी अनेक महिने लागले होते.