नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – दरवर्षी 24 मार्चला वर्ल्ड टीबी डे साजरा केला जातो. या दिवशी लोकांमध्ये बचावाबाबत जागृती केली जाते. मायकोबॅक्टेरियम ट्यूबरक्लोसिस नावाच्या बॅक्टेरियामुळे हा आजार होतो. हा संसर्गजन्य आजार असून फुफ्फुसांवर हल्ला करतो. या आजारावर 6 ते 9 महिनेपर्यंत औषधे घ्यावी लागतात. ट्यूबरक्लोसिस होण्याची कोणती कारणे आहेत आणि त्याच्यापासून कसा बचाव करावा हे जाणून घेवूयात…
ट्यूबरक्लोसिसचे दोन प्रकार
* पहिला प्रकार लेटेंट टीबी ज्यामध्ये लोक आजारी पडत नाहीत. यामध्ये शरीरात किटाणु असतात परंतु इम्यून सिस्टम त्यास पसरवण्यापासून वाचवते. हा संसर्गजन्य नसतो. लक्षणे स्पष्ट दिसत नाहीत. मात्र तो कधीही अॅक्टिव्ह होऊ शकतो.
* दुसर्या प्रकाराला अॅक्टिव्ह टीबी म्हणातात. यामध्ये किटाणु खुपच लवकर संपूर्ण शरीरात पसरू लागतात, ज्यामुळे व्यक्ती आजारी पडते. हा संसर्गजन्य असतो.
टीबीची लक्षणे –
* 3 आठवड्यांपेक्षा जास्तपर्यंत कफाची समस्य होऊ शकते.
* छातीत वेदना
* खोकल्यातून रक्त येणे
* थकवा
* रात्री घाम येणे
* थंडी लागणे
* ताप येणे
* भूक न लागणे
* वजन कमी होणे
टीबीची कारणे –
* फ्लूप्रमाणे हवेद्वारे पसरणार्या बॅक्टेरियाने टीबी होतो.
* संसर्गजन्य असल्याने संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कात आल्याने.
* एचआयव्हीचे रूग्ण, हॉस्पीटलमध्ये कामर करणारे आणि सिगारेट ओढाणार्यांना जास्त धोका असतो.
टीबीचा उपचार –
लेटेंट टीबी असल्यास बॅक्टेरिया अॅक्टिव होऊ नये यासाठी औषध दिले जाते. हे औषध 9 महिन्यांपर्यंत घ्यावे लागते. अॅक्टिव्ह टीबीत काही आणखी औषधे दिली जाऊ शकतात जी 6-12 महिन्यापर्यंत घ्यावी लागतात. जर काही औषधांमुळे टीबी झाला असेल तर त्याचा उपचार वेगळा असतो आणि यामध्ये 30 महिन्यांपर्यंत औषध घ्यावे लागते.
हे लक्षात ठेवा –
लेटेंट इंफेक्शन असल्यास औषधे लागोपाठ घ्यावीत, तर बॅक्टेरिया अॅक्टिव्ह आणि संसर्गजन्य होऊ नये. अॅक्टिव्ह टीबी असल्यास लोकांशी संपर्क कमी करा. हसताना, शिंकताना तोंड झाका. ट्रीटमेंटच्या पहिल्या आठवड्या मास्क लावा. संसर्ग सहज पसरेल अशा ठिकाणी जाऊ नये.