बहुजननामा ऑनलाईन टीम – आजकाल इंटरनेटवर व्हॉट्सअॅप (WhatsApp) च्या ताज्या अपडेटविषयी बरीच चर्चा होताना दिसत आहे. हे अपडेट वापरकर्त्यांस फेसबुकसह वैयक्तिक डेटा शेअर करण्यास भाग पाडते, तेव्हापासूनच स्मार्टफोन वापरकर्त्यांचा एक मोठा गट त्यांच्या डेटा गोपनीयतेबद्दल (Data Privacy) खूपच चिंतित आहे. बहुतेक वापरकर्त्यांना हे माहित नसते की सामान्यत: वापरल्या जाणाऱ्या अॅप्स आणि सेवांद्वारे गोपनीयतेस धोका असतो. येथे आम्ही आपल्याला अशा काही अॅप्स आणि सेवांबद्दल सांगत आहोत, ज्यांना आपण गोपनीयतेच्या दृष्टीकोनातून वैकल्पिकरित्या वापरू शकता…
चॅट आणि कम्यूनिकेशन
दोन अब्जाहून अधिक वापरकर्त्यांसह, चॅट आणि ऑडिओ/ व्हिडिओ कॉलसाठी व्हॉट्सअॅप ही सर्वात लोकप्रिय सेवा आहे, तथापि ती गोपनीयतेच्या नावाखाली आपल्या चॅटवर नजर ठेवते. व्हॉट्सअॅपऐवजी तुम्ही टेलिग्राम आणि सिग्नल सारखे पर्यायी अॅप्स वापरुन पाहू शकता. हे दोन्ही अॅप्स वापरकर्त्यांच्या गोपनीयतेसाठी सुरक्षित आहेत आणि वापरकर्त्यांना ते वापरण्यासाठी कोणत्याही प्रकारची डेटा माहिती पुरविण्याची गरज नसते.
सोशल नेटवर्क
फेसबुक जगभरात सर्वाधिक वापरले जाणारे सोशल नेटवर्क आहे. तथापि, जसजशी फेसबुक वापरकर्त्यांची संख्या वाढली आहे, तसतसे ते गोपनीयतेच्या मुद्द्यावर देखील चर्चेत आले आहे. व्हॉट्सअॅप आपला यूजर डेटा थेट फेसबुकवर शेअर करत आहे, त्यानंतर आता फेसबुक या दोन अब्ज वापरकर्त्यांचा डेटा स्ट्रीम करू शकेल, जो डेटा गोपनीयतेसंदर्भात एक गंभीर चिंतेचा विषय आहे. चांगली गोष्ट अशी आहे की आपल्याकडे वैकल्पिक सोशल नेटवर्किंग साइट उपलब्ध आहेत, ज्या आपल्या गोपनीयतेवर केंद्रित आहेत. आपणास ट्विटर सारखे इंटरफेस आवडत असल्यास, आपण मॅस्टोडॉन वापरू शकता, जे अॅड फ्री आहे, वापरण्यास सुलभ आहे आणि कोणतीही माहिती एकत्रित करत नाही. या व्यतिरिक्त आपण डायस्पोरा किंवा सोशल अॅप देखील वापरू शकता.
ब्राउझर
ब्राउझर इंटरनेटशी कनेक्ट होण्यासाठी एंट्री गेट म्हणून कार्य करते. अडचण अशी आहे की बहुतेक सर्व सामान्यपणे वापरले जाणारे ब्राउझर (क्रोम, एज, सफारी इ.) वापरकर्त्यांना ट्रॅक करतात आणि त्यांचा डेटा आपल्या मूळ कंपनीसोबत शेअर करतात. हे सर्व टाळण्यासाठी आपण ब्रेव्ह ब्राउझर वापरुन पाहू शकता, जे डेस्कटॉप आणि मोबाइल दोन्हींवर उपलब्ध आहे.
ईमेल
आपला ईमेल आपल्या वैयक्तिक माहितीचा एक महत्त्वाचा स्त्रोत आहे. हेच कारण आहे की वापरकर्त्यांद्वारे सामान्यत: वापरल्या जाणार्या जवळपास सर्व ईमेल सेवांना गोपनीयतेचा धोका असतो. ही सर्व जोखीम टाळण्याचा एकमात्र मार्ग म्हणजे सुरक्षित ईमेल सेवा वापरणे. अशा प्रकारची रिस्क पाहता, प्रोटॉनमेल हा एक उत्तम पर्याय आहे. हे ईमेलसाठी एंड-टू-एंड एन्क्रिप्शन प्रदान करते.
सर्च इंजन
स्मार्टफोन आणि संगणकांमध्ये गूगल हे सर्वात जास्त वापरले जाणारे सर्च इंजिन आहे, जर आपण गोपनीयतेला महत्त्व देत असाल तर गुगलचा वापर करण्याचा सल्ला देता येणार नाही. गुगल (Google) आपल्या अॅक्टिव्हिटीला ट्रॅक करतो आणि नंतर त्या माहितीला वापरलेल्या उत्पादनांवर वैयक्तिक जाहिराती दर्शविण्यासाठी करतो, जे एखाद्याच्या गोपनीयतेच्या विरोधात आहे. जर आपण आपल्या गोपनीयतेबद्दल चिंतीत असाल आणि आपल्या सर्च हिस्ट्रीला ट्रॅक करू इच्छित नसल्यास आपण यासाठी DuckDuckGo वापरू शकता. DuckDuckGo कोणत्याही वापरकर्त्याची माहिती गोळा करत नाही, कारण तो वापरकर्त्याला ट्रॅक करत नाही.
व्हिडिओ
आज आपल्यापैकी बरेचजण व्हिडिओसाठी यूट्यूब (YouTube) वापरतात, तर गुगलच्या इतर अॅप्स आणि सेवांप्रमाणेच यूट्यूब आपल्यासाठी एक प्रोफाईल तयार करतो आणि नंतर व्हिडिओ प्लेबॅक दरम्यान आपल्याला संबंधित जाहिराती दर्शविण्यासाठी आपल्या डेटा हिस्ट्रीला ट्रॅक करतो. तथापि, अन्य प्लॅटफॉर्मवर यूट्यूबइतकी मोठी लायब्ररी तर नाही, मात्र ते वापरकर्त्याच्या गोपनीयतेकडे लक्ष देतात. यामध्ये आम्ही आपणास Vimeo, Metacafe किंवा DTube ची शिफारस करू.