बहुजननामा ऑनलाइन टीम – गेल्या 7-8 महिन्यांपासून कोरोना विषाणूचा कहर कायम आहे. दरम्यान, मृतांची संख्याही वाढत आहे. कोरोनाला रोखण्यासाठी प्लाझ्मा थेरपी उपयुक्त ठरणार होती, परंतु इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चने (आयसीएमआर) आता कोरोनामुळे होणाऱ्या मृत्यूची संख्या कमी करण्यात प्लाझ्मा थेरपी अकार्यक्षम असल्याचं सांगितलं आहे.
देशात कोरोनाची प्रकरणे झपाट्याने वाढत आहेत, लस तयार होण्यास वेळ लागेल, अशा परिस्थितीत प्लाझ्मा थेरपीचा वापर गंभीर कोरोना रूग्णांचे जीव वाचविण्यासाठी केला जात होता. आयसीएमआरच्या अभ्यासानुसार कोरोना रूग्णांचा मृत्यू रोखण्यासाठी प्लाझ्मा थेरपी प्रभावी नाही.
प्लाझ्मा थेरपी म्हणजे काय?
वैद्यकीय विज्ञानाच्या भाषेत प्लाझ्मा थेरपीला प्लाझ्माफेरेसिस म्हणून ओळखले जाते. प्लाझ्मा थेरपी म्हणजे अशी प्रक्रिया ज्यामध्ये रक्तातील द्रव किंवा प्लाझ्मा रक्त पेशींपासून विभक्त होतात.
कोविड -19 मधून बरे झालेले लोक प्लाझ्मा दान करू शकतात. ज्याचा उपयोग गंभीर कोरोना रुग्णांच्या उपचारांसाठी केला जातो.
हा अभ्यास करण्यासाठी आयसीएमआरमध्ये 464 कोरोना रूग्णांचा समावेश होता, त्यापैकी 93% रुग्णांना श्वास घेण्यात त्रास होत होता आणि ऑक्सिजनची कमतरता होती. प्लाझ्मा थेरपीचा प्रभाव पाहण्यासाठी शास्त्रज्ञांनी कोरोना रूग्णांचे दोन गट केले. पहिल्या गटात, 235 रूग्णांना बरे होण्यासाठी प्लाझ्मा थेरपी दिली गेली, तर 229 रूग्णांची काळजी व उपचारासाठी सर्वोत्कृष्ट दृष्टीकोन घेण्यात आला. अभ्यासामध्ये समाविष्ट झालेल्या पहिल्या गटास 24 तासात 200 मिली प्लाझ्माच्या दोन डोस देण्यात आल्या.
दोन्ही गटातील रूग्णांच्या निकालांची तुलना 28 दिवसांनी केली गेली आणि असे आढळले की पहिल्या गटातील 34 रुग्णांना ज्यांना प्लाझ्मा थेरपी दिली गेली होती त्यांचा उपचारादरम्यान मृत्यू झाला.
याउलट, ज्यांची काळजी घेण्यात आली, उपचार देण्यात आले आणि प्लाझ्मा थेरपी न घेतलेल्या 31 रुग्णांचा मृत्यू झाला. आयसीएमआर अभ्यासात असेही म्हटले आहे की दोन्ही गटातील 17 रुग्णांमध्ये गंभीर लक्षणे आढळून आली आणि त्यांची प्रकृती अधिकच बिकट झाली.
अभ्यासामध्ये दिसून आलेले प्लाझ्मा थेरपीचे काही फायदेः
अभ्यासात असे आढळले की ज्या रुग्णांना प्लाझ्मा थेरपी दिली गेली होती त्यांच्या आरोग्यावर कोणताही विपरीत परिणाम झाला नाही. कोरोना ग्रस्त व्यक्तींना या थेरपीमुळे थोडा दिलासा मिळाला आहे. संशोधकांना असे आढळले की CPT थकवा आणि श्वासोच्छवासाची लक्षणे कमी करण्यास मदत करते.
दिल्ली सरकार प्लाझ्मा थेरपी सुरू ठेवणार
तथापि, देशातील सर्वात मोठ्या आरोग्य संस्थेने असे म्हटले आहे की गंभीर कोरोना रूग्णांवर उपचार करण्यात प्लाझ्मा थेरपी यशस्वी होत नाही, तरी देखील दिल्ली सरकार प्लाझ्मा थेरपीद्वारे रूग्णांवर उपचार सुरु ठेवणार आहे. अलीकडेच कोरोनातून बरे झालेले दिल्लीचे आरोग्यमंत्री म्हणाले की, दिल्लीत 1000 कोरोना रूग्णांना प्लाझ्मा थेरपी देण्यात आली असून त्यामुळे त्यांचे प्राण वाचले. ते म्हणाले की मीही प्लाझ्मा थेरपीमधून बरा झालो आहे. मंत्री म्हणाले की या आजाराचे तीन टप्पे आहेत, 1, 2 आणि 3 तिसऱ्या टप्प्यात रुग्ण व्हेंटिलेटरवर असतो, ज्यामध्ये प्लाझ्माच्या रुग्णाला फायदा होत नाही.