मुंबई : बहुजननामा ऑनलाइन– इन्कम टॅक्स रिटर्न (Income Tax Return) भरण्याचा मोसम सुरू झाला आहे. लोकांना कंपन्यांकडून फॉर्म-16 (Form-16) मिळू लागले आहेत आणि त्यामुळे इन्कम टॅक्स पोर्टल (Income Tax Portal) वर ट्रॅफिक वाढू लागला आहे. मात्र, इन्कम टॅक्स रिटर्न (ITR) भरताना महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही योग्य फॉर्म निवडावा. तुम्ही चुकीचा फॉर्म भरल्यास प्राप्तीकर विभाग (Income Tax Department) तुमचे रिटर्न सदोष असल्याचे घोषित करू शकते. (Income Tax Return)
Join our Whatsapp Group, Telegram, and facebook page for every update
प्राप्तीकर रिटर्न फॉर्मचे 6 प्रकार आहेत. कोणता फॉर्म निवडायचा हे तुमचे उत्पन्न कसे आहे, तुम्ही कोणत्या कॅटेगरीतील करदाते आहात, इत्यादींवर अवलंबून आहे. फॉर्म निवडण्याबद्दल तज्ञ काय म्हणतात ते जाणून घेऊया… Yeeshu Sehgal, टॅक्स मार्केट हेड, टॅक्स कन्सल्टिंग फर्म एकेएम ग्लोबल (AKM Global) यांनी याबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे. (Income Tax Return)
ITR -1 :
हा फॉर्म भारतीय नागरिकांसाठी आहे ज्यांचे उत्पन्न 50 लाखांपर्यंत आहे.
हे उत्पन्न पगार, कौटुंबिक निवृत्ती वेतन, निवासी मालमत्ता इत्यादींमधून असावे. लॉटरी किंवा रेस कोर्समधून मिळणारे उत्पन्न या श्रेणीत येत नाही.
त्याचवेळी, शेतीतून मिळणारे उत्पन्न 5,000 रुपयांपर्यंत असले तरीही आयटीआर-1 हा योग्य प्रकार आहे.
मात्र, जर एखादी व्यक्ती एखाद्या कंपनीत संचालक असेल किंवा असूचीबद्ध कंपनीत शेअर्स असतील तर तो आयटीआर-1 दाखल करू शकत नाही.
ITR -2 :
हा फॉर्म अशा लोकांसाठी आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबांसाठी आहे,
ज्यांचे उत्पन्न 50 लाखांपेक्षा जास्त आहे आणि ते कोणत्याही व्यवसायातून नफा मिळवत नाहीत.
यामध्ये एकापेक्षा जास्त निवासी मालमत्ता, गुंतवणुकीवरील भांडवली नफा किंवा तोटा, 10 लाख रुपयांपेक्षा जास्त लाभांश आणि 5 हजार रुपयांपेक्षा जास्त शेतीतून मिळणार्या उत्पन्नाची माहिती द्यावी लागेल.
भविष्य निर्वाह निधीला व्याज स्वरूपात उत्पन्न मिळत असेल तरीही तोच फॉर्म भरायचा आहे.
Join our Whatsapp Group, Telegram, and facebook page for every update
ITR – 3 :
हा फॉर्म त्या व्यक्ती आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबांसाठी आहे जे व्यवसायाच्या नफ्यातून उत्पन्न मिळवत आहेत.
यामध्ये आयटीआर – 1 आणि आयटीआर – 2 मध्ये दिलेल्या सर्व उत्पन्न श्रेणींची माहिती द्यावी लागेल.
जर एखादी व्यक्ती फर्ममध्ये भागीदार असेल तर त्याला वेगळा आयटीआर फॉर्म भरावा लागेल.
शेअर्स किंवा मालमत्तेच्या विक्रीतून भांडवली नफा किंवा व्याज किंवा लाभांशातून मिळकत असली तरीही तोच फॉर्म भरावा लागतो.
ITR – 4 :
म्हणजे सुगम: हा फॉर्म त्या हिंदू अविभाजित कुटुंबे आणि एलएलपी व्यतिरिक्त इतर व्यक्तींसाठी आहे,
ज्यांचे एकूण उत्पन्न 50 लाखांपेक्षा जास्त आहे आणि ते 44 एडी, 44 एडीए किंवा 44 एई सारख्या स्रोतांमधून कमाई करत आहेत ते विभागांच्या कक्षेत येतात.
हा फॉर्म अशा लोकांसाठी नाही जे कंपनीत संचालक आहेत किंवा इक्विटी शेअर्समध्ये गुंतवणूक करतात किंवा शेतीतून 5000 रुपयांपेक्षा जास्त कमावले आहेत.
ITR – 5 :
प्राप्तीकर रिटर्न भरण्यासाठी हा फॉर्म एलएलपी कंपन्या, असोसिएशन ऑफ पर्सन्स, बॉडी ऑफ इंडिव्ह्यूजल,
आर्टिफिशियल ज्यूरिडिकल पर्सन, को-ऑपरेटिव्ह सोसायटी आणि लोकल अथॉरिटीसाठी आहे.
Join our Whatsapp Group, Telegram, and facebook page for every update
ITR – 6 :
हा फॉर्म अशा कंपन्यांसाठी आहे ज्यांनी कलम 11 अंतर्गत सूटचा दावा केलेला नाही.
कलम 11 मधून अशा उत्पन्नावर कर सवलत मिळते, जे कोणत्याही परमार्थ किंवा धर्मादाय कार्यासाठी ट्रस्टकडे ठेवलेल्या मालमत्तेतून होत आहे.