भोपाळ : बहुजननामा ऑनलाइन – नवजात बाळांना होणारी काविळ सामान्य समजली जाते. नवजात बाळाला काविळ (ठराविकते पेक्षा जास्त इनडायरेक्ट बिलरूबिन) च्या शिवाय दूसरा अजार नसेल आणि बाळ प्रीमॅच्युअर नसेल तर चिंतेची विशेष बाब नसते. डॉक्टर सुद्धा हे मानतात की, 15 ते 20 टक्के (मिग्रॅ/डेसीलीटर) पर्यंत काविळीत या मुलांना कोणताही त्रास होत नाही. ते आठवडाभरात बरे होतात. केवळ फोटोथेरेपी (मुलांना वार्मरमध्ये ठेवणे) किंवा कोवळे उन दाखवण्याची आवश्यकता असते, परंतु गांधी मेडिकल कॉलेज (जीएमसी) भोपाळमध्ये झालेल्या अभ्यासात समोर आले आहे की, 15-20 टक्के पर्यंतच्या काविळीने सुद्धा मानसिक विकास प्रभावित होतो. या स्तरावर काविळ पोहचल्यास 19 टक्के मुलांचा मानसिक विकास मागे पडतो. ही स्थिती त्या मुलांबाबत सुद्धा आहे ज्यांना काविळीशिवाय दुसरा आजार नसतो.
संशोधनात सहभागी जीएमसीच्या बालरोग विभागाच्या अध्यक्ष डॉ. ज्योत्स्ना श्रीवास्तव यांनी सांगितले की, अजूनपर्यंत हे माहित होते की, 20 टक्केच्यावर काविळ किंवा याच्या खाली असते केवळ त्याच मुलांचा मानसिक विकास प्रभावित होतो जे काविळीशिवाय वेळेपूर्वी जन्माला येतात, कमी वजन किंवा दुसर्‍या आजाराने पीडित असतात.
या संशोधनातून पहिल्यांदा समजले की, या समस्यांमधून मुक्त मुलांमध्ये सुद्धा 15 ते 20 टक्केपर्यंत काविळ असल्यास अडचण होते. डॉ. श्रीवास्तव यांच्या देखरेखीत हा अभ्यास सहप्राध्यापक डॉ. भारती चौबे आणि सीनियर रेसीडेंट डॉ. प्रज्ञा दुबे यांनी केला आहे.
हा अभ्यास अमेरिकेच्या जनआरोग्य विभागाच्या ’जर्नल ऑफ नियोनेटल पेरीनेटल मेडिसिन’ मध्ये याच वर्षी जानेवारीत ’न्यूरोडेव्हलपमेंटल आउटकम ऑफ हेल्दी टर्म न्यूबॉर्न विथ सीरम बिलरूबिन मोअर दॅन 15 मिग्रॅ/डेली’ शीर्षकाने प्रकाशित झाला आहे. मुलांमधील अशाप्रकारच्या अडचणीवर 2018-19 मध्ये 108 नवजातांवर अभ्यास केला गेला. यामध्ये 13 टक्क्यांमध्ये चालण्या-फिरण्यासाठी आवश्यक मानसिक विकास झालेला नव्हता. यास लोकोमोशन डिले म्हणतात. सहा टक्के मुलांमध्ये लहान-लहान वस्तू उचलणे आणि ठेवण्याची समज येण्याचा मानसिक विकास झाला नव्हता. यास मॅनपुलेशन डिले म्हणतात. संशोधनात सहभागी या नवजातांचे तीन, सहा, नऊ आणि 12 महिन्यांच्या एका स्केलच्या आधारावर मुल्यांकन करण्यात आले.
मुलांमध्ये या कारणामुळे होते काविळ
नवजातांमध्ये हिमोग्लोबिन जास्त असते. जन्मानंतर ते कमी होते, परंतु लिव्हर पूर्णपणे परिपक्व नसल्याने त्याचे अपचय करू शकत नाही. या कारणामुळे रक्तात बिलरूबिनची मात्रा वाढते. जन्माच्या दोन दिवसानंतर बिलरूबिन वाढण्यास सुरूवात होते. बहुतांश नवजातांमध्ये ते सहा दिवसानंतर कमी होऊ लागते. ज्यांच्यात कमी होत नाही त्यांना फोटोथेरेपी दिली जाते. अनेकदा काही संसर्गामुळे सुद्धा नवजात बाळाला काविळ होते.
