नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – मॉस्कोमधील गॅगारिन रिसर्च अँड टेस्ट कॉसमोनॉट ट्रेनिंग सेंटरमध्ये झालेल्या या अत्यंत बुद्धिमत्ता प्रशिक्षणात हे पायलट घरामध्येच राहून जंगलात जोखीम घेण्यासारख्या मॅन्युअल लेबरव्यतिरिक्त प्रगत अभियांत्रिकीचा अभ्यास करत आहेत. भारताची महत्वाकांक्षी मानवनिर्मित मोहीम यशस्वीरीत्या पार पाडण्यासाठी रशियाच्या थंड व हिमवर्षाव प्रदेशात चार शूर वायुसेनेचे वैमानिक गहन प्रशिक्षण घेत आहेत. मॉस्कोमधील गॅगारिन रिसर्च अँड टेस्ट कॉस्मोनॉट ट्रेनिंग सेंटरमध्ये अत्यंत गुप्तचर प्रशिक्षण घेत असताना पायलट घरामध्ये राहून जंगलात जोखीम घेणे यासारख्या मॅन्युअल लेबर व्यतिरिक्त प्रगत अभियांत्रिकीचा अभ्यास करत आहेत. पाच वर्षाचे प्रशिक्षण एका वर्षात पूर्ण करण्याचे उद्दीष्ट ठेवून या वैमानिकांना बर्याच वेळा धोका पत्करावा लागतो. रशियन टीव्ही चॅनल रशिया टुडेच्या म्हणण्यानुसार, आपले लक्ष्य साध्य करण्यासाठी अहोरात्र मेहनत करणारे हे भारतीय पायलट रशियन यान सोयुझमध्ये रशियन भाषेचे प्रशिक्षण घेत आहेत.
मॉस्कोच्या जंगलातील क्रूर प्राण्यांशी लढा देण्याच्या युक्त्या शिकत असताना, अंतराळातून परत येताना, गडबड झाली तर टिकून कसे राहायचे हे त्यांना शिकवले जात आहे. त्यांना तीन दिवस आणि दोन रात्री जगण्याचे कठोर प्रशिक्षणही दिले जाईल. त्यांना धोकादायक दऱ्या आणि समुद्रात देखील कठोर प्रशिक्षणही दिले जाईल. प्रशिक्षण घेतल्यानंतर या वैमानिकांना आठवडाभराची सुट्टीही देण्यात येईल जेणेकरून ते बरे होतील. प्रशिक्षण केंद्राचे प्रमुख पॉवेल वॅलेसोव्ह म्हणाले, “मला खात्री आहे की भारतीय वायुसेनेच्या वैमानिकांचे हे अंतराळवीर या आव्हानांतून पार पडतील आणि यश संपादन करतील.” भारतीय पायलट तसेच रशियन लोकांसाठीही रशियन खाद्य हे एक आव्हान बनले आहे.
प्रशिक्षण केंद्रात पायलटच्या निवडीनुसार जेवण शिजवले जात आहे. त्यांना शाकाहारी भोजनदेखील देण्यात येत आहे. आहारात गोमांस काढून टाकला जातो, ज्यामुळे धार्मिक भावना दुखावल्या जाऊ शकत नाहीत. 2022 च्या प्रारंभीच्या महिन्याचे उद्दिष्ट गगनयानसाठी निश्चित केले गेले आहे. यासाठी 10,000 कोटी रुपयांची रक्कम जाहीर करण्यात आली आहे. मिशनचा एक भाग म्हणून, तीन सदस्यीय दल सात दिवसांच्या अंतराळ प्रवासावर जाईल. अंतराळात मानवनिर्मित मिशन पाठविणारा भारत जगातील चौथा देश असेल. आयएसओ प्रमुख के शिवन यांनी जाहीर केले की 2022 पर्यंत गगनयान पाठविले जाऊ शकते. यापूर्वी इस्रो 2020 आणि 2021 मध्ये दोन मानवरहित मोहीम पाठवेल.