नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – ग्राहकांच्या सोयी लक्षात घेऊन इंडियन बँकेने एक मोठा निर्णय घेतला आहे. 1 मार्च 2020 पासून बँक 2000 रुपयांच्या नोटशी संबंधित मोठा बदल करणार आहे. एटीएमवर ग्राहकांना दोन हजार रुपयांच्या नोटा मिळणार नाहीत. इंडियन बँकेने निर्णय घेतला आहे की ते आपल्या एटीएममध्ये दोन हजार रुपयांच्या नोटा ठेवणार नाहीत. यासाठी बँकेने आपल्या सर्व शाखांनाही माहिती दिली आहे.
बँकेने एक परिपत्रक जारी केले होते
यासाठी बँकेने 17 फेब्रुवारी 2020 मध्येच एक परिपत्रक काढले होते. या संदर्भात इंडियन बँकेने म्हटले आहे की 2,000 रुपयांची नोट काढल्यानंतर ग्राहकांना किरकोळ दुकानात आणि इतरत्र एक्सचेंज करण्यात अडचण होते.
200 रुपयांच्या नोटांची संख्या वाढेल
बँकेच्या परिपत्रकानुसार, 1 मार्च 2020 पासून इंडियन बँकेच्या एटीएममध्ये 2 हजार रुपयांच्या नोटा असलेल्या कॅसेट अक्षम केल्या जातील. म्हणजेच ते उपलब्ध होणार नाही. तसेच बँकेने असे म्हटले आहे की ग्राहकांच्या एटीएम मशीनमध्ये 200 रुपयांच्या नोटांच्या कॅसेटची संख्या आणखी वाढविली जाईल.
दोन हजार रुपयांच्या नोटा बँक शाखेत उपलब्ध असतील
दोन हजार रुपयांच्या नोटा बँक शाखेत उपलब्ध असतील. म्हणजेच बँकेतून पैसे काढताना ग्राहकांना दोन हजार रुपयांच्या नोटा देता येतील. बँकेने असे स्पष्ट म्हटले आहे की, ग्राहक दोन हजार रुपयांच्या नोटा बदलण्यासाठी शाखेत येत आहेत.
केवळ एका बँकेने हे पाऊल उचलले
हा निर्णय फक्त इंडियन बँकेने घेतला आहे. इंडियन बँकेशिवाय कोणत्याही सरकारी किंवा खासगी बँकेने एटीएममध्ये दोन हजार रुपयांच्या नोटा बंद ठेवण्याचा निर्णय घेतला नाही. यासंदर्भात, देशातील बँकांच्या एटीएम सेवा सांभाळणारी कंपनी फायनान्शियल सॉफ्टवेयर अँड सिस्टम्सचे अध्यक्ष व्ही. बालसुब्रमण्यन यांचे म्हणणे आहे की, त्यांना यासंदर्भात कोणतीही माहिती देण्यात आलेली नाही.
एलपीजी सिलिंडरच्या किंमती बदलतील
उद्यापासून एलपीजी सिलिंडरच्या किंमतीत बदल होणार आहे. दर महिन्याच्या पहिल्या दिवशी देशात एलपीजी सिलिंडरच्या दरात बदल होत आहे. तथापि, ते 12 फेब्रुवारीला बदलण्यात आले. इंडियन ऑईलच्या वेबसाइटनुसार फेब्रुवारीमध्ये दिल्लीमध्ये 14.2 रुपये किमतीचे सिलिंडर 144.50 रुपयांनी महागले होते. याची किंमत 858.50 रुपये आहे. कोलकातामध्ये ते 149 रुपयांनी महागले होते. तेथील गॅस सिलिंडर 896.00 रुपये आहे. याची किंमत मुंबईत 829.50 रुपये आणि चेन्नईमध्ये 881 रुपये आहे.
गॅस सिलिंडरवर सरकार अनुदान देते
सध्या सरकार एका वर्षासाठी प्रत्येक घरासाठी 14.2 किलोच्या 12 सिलिंडर्सवर अनुदान देते. ग्राहकांना यापेक्षा अधिक सिलिंडर हवे असल्यास ते बाजारभावाने ते खरेदी करतात. गॅस सिलिंडरची किंमत दरमहा बदलते. त्याची किंमत सरासरी आंतरराष्ट्रीय बेंचमार्क आणि विदेशी विनिमय दरामधील बदलांसारखे घटक निर्धारित करते.
लॉटरीवर 28 टक्के जीएसटी
1 मार्च 2020 पासून लॉटरी 28 टक्के दराने जीएसटी आकर्षित करेल. महसूल विभागाच्या नवीन नियमांनुसार लॉटऱ्यायांवरील केंद्रीय कर दर 14 टक्के करण्यात आला आहे आणि राज्य सरकारही त्याच दराने कर वसूल करतील.
यामुळे, 1 मार्चपासून लॉटरीवरील एकूण जीएसटी 28 टक्के असेल. डिसेंबर 2019 मध्ये, जीएसटी कौन्सिलने राज्य सरकारद्वारे चालविलेल्या आणि मान्यता असलेल्या लॉटरींवर 28 टक्के एकसमान दराने जीएसटी लागू करण्याचा निर्णय घेतला.
कार्ड व्यवहाराची मर्यादा कधीही बदलली जाऊ शकते
आरबीआयने एटीएम कार्ड अर्थात डेबिट आणि क्रेडिट कार्डशी संबंधित नवीन नियम जारी केले आहेत. तसेच बॅंकांना भारतात कार्ड देताना फक्त एटीएम आणि पॉईंट ऑफ सेलमध्ये फक्त घरगुती कार्डे वापरण्यास परवानगी देण्यास सांगण्यात आले आहे.
आंतरराष्ट्रीय व्यवहारांसाठी ग्राहकांना स्वतंत्र परवानगी घ्यावी लागेल. याव्यतिरिक्त, कार्डवरील सेवा व कोणतेही कार्ड आणि संपर्क नसलेले व्यवहार स्वतंत्रपणे स्वतंत्रपणे सेट कराव्या लागतील. नवीन नियम 16 मार्च 2020 पासून नवीन कार्डवर लागू होतील. याअंतर्गत, जुन्या कार्डे असलेली ग्राहक कोणती सुविधा थांबवायची आणि कोणती सुरू करावी हे ठरवू शकतात. ग्राहक त्यांच्या व्यवहाराची मर्यादा दिवसाचे 24 तास, कोणत्याही वेळी सात दिवस बदलू शकतात.