बहुजननामा ऑनलाईन
गृह मंत्रालयाने 2016 ते 2019 या चार वर्षांच्या कालावधीत काही बनावट नोटांच्या (Fake Currency) संबंधित आकडेवारी जाहीर केली आहे. ही आकडेवारी सांगते की केव्हा आणि कुठे किती बनावट चलन पकडले गेले आहे. भारतात पाकिस्तान 2000, 500 आणि 200 रुपयांच्या बनावट नोटा पाठवत आहे.
विशेष म्हणजे या तीन प्रकारच्या 2000, 500 आणि 200 च्या नोटांच्या जप्तीमध्ये गुजरात पहिल्या क्रमांकावर आहे. गुजरातमध्ये 12 कोटींपेक्षा जास्त किंमतीच्या बनावट नोटा पकडल्या गेल्या आहेत. पश्चिम बंगालमध्ये 10 कोटी आणि पंजाबमध्ये 50 लाख रुपयांच्या बनावट नोटा पकडल्या गेल्या आहेत. तसेच यूपीमध्येही बनावट चलनाच्या व्यापाऱ्यांनी आपले पाय पसरविले आहेत.
यापासून सावध राहण्यासाठी आरबीआयने या बनावट नोटा ओळखण्यासाठी काही वैशिष्ट्यांबद्दल माहिती दिली आहे, जेणेकरून तुम्हाला अस्सल आणि बनावट नोटा ओळखता येतील. जर आपण ही वैशिष्ट्ये लक्षात ठेवली तर आपण बनावट नोटांच्या भानगडीत अडकणार नाही.
जाणून घ्या नोटा खर्या आहेत की बनावट हे कसे ओळखावे...
– सर्व प्रथम 2000 रुपयांमधील वैशिष्ट्ये काळजीपूर्वक पहा, त्यात 2000 नंबरची सुप्त प्रतिमा आहे.
– दुसरे म्हणजे त्यात देवनागरी अंकात 2000 लिहिलेले असेल आणि मध्यभागी महात्मा गांधींचे चित्र आहे.
– तिसरे म्हणजे असली नोटेवर मायक्रो लेटरमध्ये भारत आणि इंडिया लिहिलेले असेल.
– असली नोटेची ओळख अशी आहे की त्यात पुढच्या बाजूला असलेल्या धाग्यावर भारत, RBI आणि 2000 लिहिलेले असेल.
– याव्यतिरिक्त असली नोटेला एका बाजूस झुकवले तर धाग्याचा हिरवा रंग निळा झालेला दिसतो.
– असली नोटेवर उजव्या बाजूस खाली 2000 चा अंक हिरव्यापासून निळ्या रंगात बदलणाऱ्या शाईने लिहिलेला असेल आणि उजव्या बाजूला अशोक स्तंभाचे चिन्ह आहे.
– याव्यतिरिक्त 500 च्या नोटच्या उलट बाजूस डाव्या बाजूला नोट छापण्याचे वर्ष, स्वच्छ भारतचा लोगो आणि नारा, मंगळयानचा फोटो, तसेच देवनागरीमध्ये 500 लिहिलेले असेल.
– महात्मा गांधींच्या फोटोच्या उजव्या बाजूला गव्हर्नरच्या स्वाक्षरीसह गॅरंटी क्लॉज, प्रॉमिस क्लॉजसह RBI चे चिन्ह असते.